ایران، دومین کشوری که با شیبی تند به سوی سالمندی می رود/تکمیل پیش‌نویس لایحه حمایت از سالمندان

محمود عباسی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و مجری این طرح در گفت وگو با ایسنا: وی با بیان اینکه جمعیت جامعه ایران در حال پیر شدن است و به دلیل شکست سیاست جمعیتی و زاد و ولد پایین در جامعه، سالمندی در ایران در اوج خود قرار دارد، گفت: ایران با شیب تند به سمت ژاپن دومین کشور پس از ژاپن است. به دوران پیری نزدیک می شود. گرچه روح سالمندی مایه خیر و برکت است و در عین حال حکایت از رشد، توسعه و فراهم نمودن برخی زیرساخت های لازم از جمله بهداشت و درمان این جامعه و به عبارتی سطح رفاه را نشان می دهد، اما زیرساخت های لازم و بیمه و رفاه را فراهم نمی کند و حمایت قانونی با شرایط مطلوب و حتی حداقلی قابل انتقال نیست.

وی ادامه داد: قبل از پیروزی انقلاب، امید به زندگی 55 سال بود و اکنون به 75 سال رسیده است. این امر حاکی از بهبود وضعیت اقتصادی جامعه نسبت به گذشته است، اما در عین حال باید چالش های اصلی در این حوزه نیز مدنظر قرار گیرد.

رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران و مجری تدوین لایحه جامع حمایت از حقوق سالمندان با اشاره به نرخ پایین زاد و ولد در ایران گفت: در سه دهه آینده 30 درصد جمعیت سالمند و فاقد زیرساخت های لازم، تامین اجتماعی، برنامه های فرهنگی و آموزشی و سایر برنامه های توسعه ای خواهد بود، با مشکل جدی مواجه هستیم. بنابراین لازم است هم ساختارها و هم برنامه های توسعه ای در این حوزه اصلاح شود تا در جهت رفاه و آسایش سالمندان گام برداریم و حقوق آنها را تامین کنیم. برای این کار باید لایحه جامع حمایت از حقوق سالمندان تهیه شود تا به این سوال اصلی پاسخ داده شود که جایگاه سالمندان در کشور کجاست و چگونه باید از آنها حمایت کرد؟ باید بین دستگاه ها هماهنگی ایجاد کنیم و درون برنامه حرکت کنیم.

عباسی ادامه داد: از این رو شورای ملی سالمندان تهیه لایحه جامع حمایت از حقوق سالمندان را در دستور کار قرار داده و با واگذاری دو طرح تحقیقاتی به یک گروه پژوهشی متشکل از متخصصان این حوزه، تصمیم گرفته شد تحقیقات لازم در این زمینه انجام شود.» و سپس پیش نویس قانون حمایت از حقوق سالمندان را تهیه و تدوین کنید. در این راستا ابتدا مطالعه دقیقی انجام شد، به طوری که مطالعات مبتنی بر اسناد و در برخی موارد مطالعات میدانی برای شناسایی مشکلات این حوزه انجام شد.

وی با بیان اینکه برای اجرای فاز اول طرح پژوهشی اسناد بین المللی و اسناد حقوق بشری مطالعه و مطالعه تطبیقی ​​انجام شد، خاطرنشان کرد: و سطح را نیز در نظر گرفتیم. در تحقیقات و پژوهش های میدانی، با تهیه و تنظیم پرسشنامه برای گروه های هدف از جمله سالمندان، مدیران و کارشناسان، نیازهای آنان را شناسایی کردیم تا درک دقیق، جامع و واقع بینانه تری از تهیه و تنظیم لایحه با استفاده از نظرات افراد مسن

تهیه کننده پیش نویس قانون جامع حمایت از حقوق سالمندان با اشاره به اینکه با تهیه و تنظیم پرسشنامه، مطالعه میدانی از سیاستمداران، برنامه ریزان، مدیران، پزشکان و سایر حوزه های مرتبط انجام شد، گفت: قانون اساسی، سیاست‌های کلی نظام، برنامه‌های توسعه، قوانین مصوب مجلس و همچنین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به حوزه سالمندی، تلاش کرده‌ایم خلأها و مشکلات این حوزه را شناسایی و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم.

عباسی با اشاره به اینکه گام بعدی بررسی تیم پژوهشی و مجریان طرح برای بررسی موضوع در آموزه های دینی و ارزش های اخلاقی و معارف اسلامی بود، یادآور شد: نتیجه عملی این اقدامات تهیه گزارشی جامع بود که به آن اشاره می کنیم. هدف از احصای حقوق اولیه سالمندان است.

وی افزود: پس از دریافت سند حمایتی، در مرحله دوم طرح، لایحه حمایت از حقوق سالمندان را تهیه و تدوین کردیم و پیش نویس این لایحه با حضور کارشناسان حوزه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت. و در ماده هفتم، نسخه ای از این لایحه در 35 ماده تهیه و مبنای کار به شورای ملی سالمندان ارائه شد.

عباسی ابراز امیدواری کرد که این لایحه به تصویب شورای بزرگان و هیات وزیران برسد و برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارسال شود.

مجری تدوین لایحه جامع حمایت از حقوق سالمندان با اشاره به اینکه در این لایحه از نظر ساختاری نیز به موضوع توجه شده است، تصریح کرد: در این راستا تشکیل شورای عالی سالمندان و یک ستاد هماهنگ کننده سیستماتیک در حال بررسی است. در حالی که سازمان تامین اجتماعی دبیرخانه ای دارد که بخشی از سالمندان را تامین می کند، اما سالمندان تنها مشمولان برنامه تامین اجتماعی نیستند و دبیرخانه شورای شهروندی باید ارتقا یابد.

وی تاکید کرد: اتخاذ برنامه های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و اجتماعی برای سالمندان ضروری است. جایگاه شورای ملی سالمندان در سازمان بهزیستی نیست و معتقدیم این دبیرخانه باید نوسازی و در وزارت رفاه و تامین اجتماعی مستقر شود.

عباسی خاطرنشان کرد: موضوعات برشمرده حقوق شهروندی و حقوق اساسی سالمندان بخشی دیگر از این لایحه است که در آن همه حقوق را برشمردیم. یکی از چالش‌ها و مسائلی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد این است که نگرش دلسوزانه عاطفی موجود نسبت به سالمندان در جامعه باید جای خود را به نگاه حق‌محور بدهد و پس از برشمردن حقوق اولیه سالمندان، متوجه می‌شویم که باید الزاماتی را برای اجرای آن فراهم کنیم که بخشی از آن به موضوع الزامات قانونی و تضمین های حمایت از حقوق سالمندان اختصاص دارد.

انتهای پیام/