“قتل” در قانون – ایسنا

به گزارش ایسنا، در مورد قتل، اگر قتل با عمد قبلی انجام شده باشد، قتل عمد است اما قتل شبه عمد یک درجه کمتر از قتل عمد است. اگر انهدام شخص دیگری کاملا تصادفی و بدون قصد کشتن یا جراحت باشد، این مرگ در برخی کشورها جزء مرگ تصادفی (نه قتل) و در برخی دیگر از کشورها از جمله کشور ما قتل یک اشتباه محض است. (یا غیر عمدی) خوانده می شود.

طبق قانون مجازات اسلامی قتل عمدی به قتل عمدی و خطای محض تقسیم می شود.

* طبق ماده 290 قانون مجازات اسلامی، جرم در موارد زیر عمدی محسوب می شود:
الف) هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ارتکاب جنایت بر شخص یا اشخاص معین یا شخص یا افراد نامشخصی از گروهی را داشته باشد و در عمل جنایت عمدی یا مشابه آن باشد، خواه مرتکب عادتاً مرتکب آن جنایت شده باشد یا نه. مشابه بودن یا نبودن
ب- هرگاه مرتکب عمداً مرتکب عملی شود که معمولاً منجر به جنایت یا مانند آن می شود، حتی اگر قصد ارتکاب این جنایت و مانند آن را نداشته باشد، آگاه است که این عمل معمولاً منجر به این جنایت یا مانند آن می شود.
ج – اگر مرتکب قصد ارتکاب جرم یا مانند آن نداشته باشد و معمولاً کاری که انجام داده برای افراد عادی موجب جرم یا مانند آن نشود و در مورد مرتکب به دلیل بیماری، ضعف، کهولت سن. سن یا هر موقعیت دیگر یا در ارتباط با موقعیت مکانی یا زمانی خاص، معمولاً عامل این جرم یا مانند آن است، مشروط بر اینکه مجرم از وضعیت غیرعادی مجرم یا موقعیت خاص مکان یا زمان آگاه باشد.
د- هرگاه مرتکب بدون قصد شخص یا گروه خاصی قصد ارتکاب جرم یا مانند آن را داشته باشد و در عمل جنایت عمدی یا مشابه آن باشد مانند انفجار بمب در مکان عمومی.
تبصره 1. در بند (ب) عدم آگاهی و توجه مرتکب باید ثابت شود و در صورت عدم اثبات جرم عمدی است مگر در مواردی که جرم صرفاً به دلیل حساسیت بالای موضع ضربه رخ داده باشد. و حساسیت مفرط، محل جراحت غالباً نامشخص است، در این صورت، اثبات آگاهی و توجه مرتکب ضروری است و در صورت عدم اثبات، قصد جنایت ثابت نخواهد شد.
تبصره 2: بند (ج) باید علم و توجه مرتکب را ثابت کند که این عمل نوعاً مستلزم جنایت یا تشابه با مرتکب است و در صورت عدم اثبات، جرم عمدی ثابت نمی‌شود.

قتل عمدی زمانی اتفاق می افتد که قاتل به قصد کشتن قربانی اقدام کند. حتی در مواردی که نفس عمل مهلک محسوب نمی شود، بلکه به دلیل شرایط مقتول از قبیل کهولت سن، ناتوانی، کودکی و… توانایی قتل، شخص مرتکب قتل عمد شده است.

* طبق ماده 291 قانون مجازات اسلامی، جرم در موارد زیر شبه عمد محسوب می شود:
الف- در صورتی که مجرم قصد اقدام علیه مجرم را داشته باشد ولی قصد ارتکاب جرم یا مانند آن را نداشته باشد و از مواردی نباشد که در تعریف جرایم عمدی آمده است.
ب- در صورتی که مرتکب نسبت به موضوع از قبیل ارتکاب جرم جهل باشد و معتقد باشد که موضوع رفتار او شیء یا حیوان یا شخص موضوع ماده (302) این قانون است خلاف آن معلوم می شود. .
ج) هرگاه جنایتی از روی تقصیر واقع شده باشد مشروط بر اینکه جرم واقع شده یا مشابه آن در تعریف جنایت عمدی قرار نگیرد.

*براساس ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی در موارد زیر جرم تقصیر محض محسوب می‌شود:
“ولی. خوابیدن، بیهوشی و امثال آن.
ب- کم سن و سال و مجنون بودن.
ج- جنایتی که مرتکب جرم نه قصد ارتکاب جنایت نسبت به مرتکب جرم را داشته باشد و نه قصد اعتراض به عمل انجام شده بر او، مانند پرتاب تیر به قصد شکار. و به شخص ضربه بزنند.
تبصره: در مورد بندهای (الف) و (ج) اگر مرتکب آگاه و آگاه باشد که عمل او معمولاً مستلزم جنایت علیه دیگری است، جرم عمدی محسوب می‌شود.

در این مورد اصلاً قاتل هدف نبوده و مقتول به طور اتفاقی توسط قاتل در مسیر مرگ قرار گرفته است. نمونه ای از کشتار پاک به اشتباه، برخورد تیر در موارد مختلف است. البته نوع دیگری از قتل به نام قتل عمدی وجود دارد که در آن عمل قتل در نتیجه آزار جنسی قربانی توسط قاتل صورت می گیرد. پدیده قتل شهوانی در بین مردان و قاتلان زنجیره ای رایج است.

همچنین بر اساس ماده ۲۹۳ قانون مجازات اسلامی «اگر شخصی مرتکب جنایت عمدی شود ولی نتیجه رفتار مرتکب از قصد او بیشتر باشد در صورت ارتکاب جرم مشمول تعریف جرایم عمدی نمی شود، کمتر. از جنایت عمدی و بیشتر از جنایت. شبه عمد محسوب می شود، مانند قطع انگشت و بریده شدن یا کشته شدن در اثر آن که قطع عمدی انگشت و شبه عمد یا فوت است».

طبق ماده 295 قانون مجازات اسلامی «هرگاه شخصی از عملی که انجام داده یا تکلیف خاصی را که قانون بر عهده او گذاشته است صرف نظر کند و در نتیجه جنایتی مرتکب شود، در صورتی که قادر به ارتکاب آن عمل باشد، جرم نتیجه برای او مستند است و حسب مورد عمدی، شبه عمدی یا خطای محض است، مانند اینکه مادر یا ماما به نوزاد شیر نداده یا پزشک یا پرستار از وظایف قانونی خود صرف نظر کنند.»

با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات، رکن قانونی قتل عمد در ماده ۲۰۵ به بعد قانون مجازات اسلامی ذکر شده و مجازات قتل عمد به تفصیل بیان شده است.

مجازات اصلی قتل عمد قصاص است. اگر شاکی قصاص قاتل را ببخشد یا قصاص در غیر این صورت انجام نشود، تعزیر می کند. مجازات قتل شبه عمد و خطای آشکار بر اساس شدت جرم قتل تعیین می شود.

انتهای پیام/